فیلتر شدن سایت‌ها و سرویس‌ها در ایران چیز جدیدی نیست. الحمدلله اکثر سرویس‌های پرطرفدار روی وب هم آمریکایی هستند و بهانه‌ی فیلتر کردن‌شان هم کلاً جور است. همین گوگل و جیمیل هم چندین بار بی سر و صدا فیلتر شده بودند اما این‌بار رسماً خبرش اعلام شد. بهانه‌اش را هم گذاشتند “انتشار فیلم موهن علیه پیامبر اسلام در سرویس یوتیوب”!
خب شاید افراد کم اطلاع فکر کنند که بد هم نشده! به هر حال باید برای توهین به پیامبر واکنشی نشان داده شود. اما آیا واقعاً این واکنش منطقی‌ست؟
Google یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در دنیای وب امروز است. این بزرگی را هم ساده به دست نیاورده است:
گرچه پیش از موتور جستجوگر گوگل، موتورهای دیگری هم وجود داشتند. اما این google.com بود که انقلابی در صنعت جستجوی تحت وب بوجود آورد و دیگرانی چون مایکروسافت را هم به تکاپو انداخت. و گرچه امروزه موتورهای جستجوی قدرتمندی در وب حضور دارند اما هنوز هم که هنوز است گوگل در رتبه‌های نخست این جدول جای دارد.
Gmail هم در نوع خود انقلابی در صنعت ایمیل محسوب می‌شد. روزی که سرویس رایگان و با حجم بالای گوگل ارائه شد خیلی‌ها برای داشتن دعوتنامه‌ی عضویت در این سیستم دست و پا می‌زدند! تا جایی که حتی دعوتنامه‌های آن خرید و فروش هم می‌شد! و این علاقه از روی کیفیت خدمات و سرعت خوب سرویس جیمیل بود. شاید فکرش را هم نمی‌کردیم که در کشوری که اکثریت آن ایمیل را با آی‌دی یاهو می‌شناختند، جیمیل این‌قدر طرفدار پیدا کند!
روزی هم که Orkut آمد، نخستین تجربه‌ی خیلی‌ها از شبکه‌ی اجتماعی تحت وب شکل گرفت. گرچه گوگل روی این سرویس موفقیت چشمگیری نداشت. اما به نظر من این پروژه در زمان نامناسبی کلید خورده بود، وگرنه شاید با توسعه‌ی اورکات دنیا نیازی به فیس‌بوک پیدا نمی‌کرد!
Google Reader سرویس به درد بخور و کارآمد دیگری از گوگل است. در زمانه‌ای که فیدخوانی خصوصاً در میان بلاگرها و بلاگ‌خوان‌ها رواج پیدا می‌کرد، گوگل به این نیاز پاسخ گفت و حالا یکی از بزرگترین و بهترین فیدخوان‌های موجود روی وب را ارائه می‌کند. گرچه خیلی از ایرانی‌ها با تغییرات این سرویس‌دهنده موافق نبودند اما هنوز هم جایگزینی برای گوگل ریدر قدرتمند نیامده است!
حتی اگر اهل فناوری هم نباشید، حتماً تاکنون اسم Android را شنیده‌اید. یکی از سیستم عامل‌های قدرتمند تلفن‌های همراه و تبلت‌ها. که این روزها طرفداران بیشماری پیدا کرده و روز به روز بر تعداد کاربرانش افزوده می‌شود. آیا می‌دانستید که توسعه‌ی این سیستم‌عامل هم توسط گوگل انجام می‌گیرد؟!
چه کسی تصور می‌کرد که روزی Internet Explorer بتواند در صنعت مرورگرهای اینترنتی رقیب پیدا کند؟ اما حالا علاوه بر Mozilla Firefox، مرورگر گوگل Chrome هم طرفداران زیادی دارد و شکی نیست که قدرت‌های گوگل کروم یکی از عوامل مهم شکسته شدن شاخ اینترنت اکسپلورر بوده است!
برای دیدن لیست کاملی از سرویس‌ها و خدمات Google کافیست نگاهی به این صفحه بیاندازید!
YouTube هم یکی از سرویس‌هایی‌ست که گوگل ارائه می‌دهد. یوتیوب یک سایت اشتراک ویدئوست. کاربران می‌توانند در این سایت عضو شوند و فایل‌های ویدئویی را آپلود کرده و برای تماشای دیگران بگذارند. گوگل ابزار این کار را فراهم کرده است. اما محتوای منتشر شده ربطی به گوگل ندارد و تا زمانی که محتوای منتشر شده قانونی را نقض نکند، حق دخالت در آن را ندارد. در موضوع اخیر هم حتی با وجود تقاضای کاخ سفید، گوگل اعلام کرد که طی قوانین محلی از دیده شدن فیلم در برخی از کشورها جلوگیری نموده اما از آنجایی که حقوق انتشاردهنده محفوظ است، لذا حذف کامل آن برعهده‌ی وی می‌باشد.
شاید بدیهی باشد اما حتماً می‌دانید که فیلم موهن به پیامبر اسلام توسط شرکت گوگل تولید نشده است. تولیدکنندگان تنها از ابزارهای ارائه شده توسط گوگل، برای انتشار فیلم در فضای وب بهره برده‌اند. حتی با حذف فیلم از روی سرویس‌های گوگل، باز این امکان برای‌شان فراهم است که خودشان سایتی راه بیاندازند و فیلمشان را نمایش دهند. گوگل هم تنها طبق قوانین خود و کشوری که در آن فعالیت می‌کند عمل کرد.
همین قوانین موجب شده است تا خودِ گوگل طبق تحریم‌های دولت آمریکا، بعضی از سرویس‌هایش را برای کاربران ایرانی مسدود کند. که این موضوع بارها موجب اعتراض کاربران ایرانی و ابراز ناراحتی آن‌ها شده بود. چرا که آن‌ها این متمایز شدن را دوست ندارند و علاقمندند تا از ابزارهای قدرتمند گوگل بهره ببرند. ابزارهایی که خیلی‌های‌شان حتی آلترناتیوی هم در وب ندارند!
حالا دولت ما تصمیم گرفته تا بار دیگر مشکلات را از طریق حذف ابزارها حل کند. این بار خودمان می‌خواهیم دسترسی کاربران‌مان را به سرویس‌های شرکت یکتایی مانند گوگل محدود کنیم! اما ما جایگزین خوبی برای این سرویس‌ها نداریم. پس ناچاریم توصیه کنیم تا از خدمات شرکت‌هایی مثل مایکروسافت و یاهو استفاده شود. غافل از این‌که این شرکت‌ها هم در موارد مشابه، اقدامی مشابه عمل گوگل انجام خواهند داد!
پس به نظر من این راهکار مناسبی برای اعتراض به فیلم موهن نیست. همان‌طور که آتش زدن پرچم و حمله به سفارت نیز راهکار خوبی نیست. راهکار منطقی به نظر من نمایش صلح و دوستی اسلامی‌ست؛ نشان دادن برخورد صحیح با نقد ناصحیح‌ست؛ استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای نمایش چهره‌ی واقعی پیامبر مهر و دوستی‌ست. اما حرکت‌های این‌چنینی نمایان‌گر تکنولوژی‌ستیزی و سانسورمداری‌ست که مسلماً با روح اسلام واقعی بسی فاصله دارد.