رادیو گویا، سلسله برنامههایی را برای گپزنی حول موضوع جشنواره وب ایران، راه انداخته است. قرار شده که من هم در این برنامهها نظراتم را بیان کنم. آنچه میخوانید پیادهشدهی نخستین گپزنی من دربارهی جشنوارههای وب است.
برنامهی پانزدهم رادیو گویا را از اینجا میتوانید بشنوید.
امروزه وب یک اجتماع بزرگ است. اجتماعی با سلیقهها، رفتارها، کنشها و صنفهای مختلف. اجتماعی بسیار شبیه به جوامعی که در آنها زندگی میکنیم، با همان آدمها و با همان خصوصیات. انسانهایی که به واسطهی جاهطلبی و شهرتگرائیشان همیشه دوست دارند که در رقابت باشند و برتریهایشان را به رخ دیگران بکشند. همین موضوع هم موجب تولد مسابقهها و جشنوارهها میشود. جایی برای انتخاب برترینها براساس معیارهای مختلف.
در وب نیز سالهاست که شاهد انواعی از این برترگزینیها در ردههای مختلف و از بین اصناف مختلف هستیم. که معروفترینشان در دنیا Webby Award است که به اسکار اینترنتی معروف شده و از سوی آکادمی بینالمللی هنر و علوم دیجیتال برگزار میشود. در این رقابت هر ساله در دو بخش کلی «منتخب کاربران» و «منتخب آکادمی» و در دستهبندیهای مختلف مرتبط با موضوعات وب، برترینها معرفی میشوند.
درحرکتی مشابه در کشور خود ما هم سه دوره جشنواره وب ایران به همت گروه اینترنتی وبنا برگزار شد. که هر دوره نسبت به دورههای قبل منسجمتر و بیاشکالتر بوده است. و حالا اینبار، برای سال چهارم، خبر میرسد که بر و بچههای این تیم دورخیز بهتری کردهاند تا متفاوتتر و کاملتر از پیش کار کنند. که برایشان آرزوی موفقیت باید کرد.
سال پیش که شخصاً در جریان داوری مجموعه وبسایتهای ایرانی شرکتکننده در این رقابت بودم، به وضوح مشاهده کردم که اینگونه جشنوارهها علاوه بر معرفی برترینهای هر بخش، میتواند فواید دیگری هم داشته باشد. از جمله اینکه وبمسترها بعد از مدتها دستی به سر و روی سایتشان میکشند و ظاهر آن را کاربرپسندتر میکنند. یا اینکه بخشهای جدیدی را با توجه به پیشرفت شبکههای اجتماعی وب و دگرگونی کاربری وب، به سایتهایشان اضافه میکنند. یا برای تغییر در نوع محتوایشان کمی بیشتر تأمل میکنند.
البته نمیدانم چرا، اما در اغلب جشنوارههای ایرانی چه همین جشنواره وب ایران، یا جشنوارههای وبلاگی که برگزار میشود همیشه کلیتی از فعالان وب، به حاشیهها بیشتر توجه میکنند و موجب ایجاد یک موج منفی در این باب در فضای مجازی میشوند. که البته خود برگزارکنندگان هم در این باره بی تقصیر نیستند. عدم تبیین ساز و کارهای انتخاب برترینها، عدم انتخاب تیم داوری مناسب، عدم توجه به نظرات کاربران عام و وارد شدن تیم برگزارکننده به بحثهای حاشیهای مطرح شده، خود از عواملی هستند که به ایجاد تنش و حاشیه در جشنوارههای ایرانی دامن میزنند. حالا بگذریم از اینکه بعضیها اساساً با هدف برهمزدن، حاشیهسازی میکنند و با راه انداختن باشگاههای موازی سعی در کمرنگ کردن این جشنوراهها دارند که جایگاه آنها کاملاً مشخص است!
اما از اینها که بگذریم، مهمترین فایدهای که برگزاری اینگونه جشنوارهها در بر دارد، معرفی وبسایتهای بومی به کاربران کم اطلاع وب است. خود من هم بسیاری از وبسایتهای شرکتکننده در دورهی قبل جشنواره وب ایران را تابحال ندیده بودم. از اطرافیان کمکار اینترنتی هم که میپرسیدم حتی تابحال اسم معروفترین شرکتکنندهها را هم نشنیده بودند. و مسلماً این خیلی خوب است که حداقل بدانیم نخبههای وب ما چه کارهایی ارائه میدهند، هرچند که بسیاری از ایدههایشان کپیکاری از نمونههای مطرح غربی باشد. در همین راستا هم بود که سال قبل طی سلسله پستهایی زیر عنوان «بهترینهای وب ایران» به معرفی وبسایتهای منتخب در بخشهای مختلف سومین جشنواره وب پرداختم تا حداقل عابران بلاگنوشت با این وبسایتها بیشتر آشنا شوند. به عقیدهی من کار بجاییست اگر حرکتهای مشابه در جشنوارههای بعدی بصورت منسجمتر انجام شود تا جشنواره، تاثیرگذاری بیشتری در لایههای مختلف کاربران اینترنتی داشته باشد.
اما بحث دیگری که درباب جشنواره وب آخر مطرح است، راهیابی بخش «وبلاگها» برای نخستین بار در این جشنواره میباشد که متاسفانه به دلایلی در همان مراحل ابتدای داوری، این بخش حذف شد! با توجه به اینکه وبلاگها مهمترین تولیدکنندهی محتوا در بخش وب فارسی هستند، به نظر میرسد که به جای حذف صورتمسئله میبایست راهکار درستی برای وجود این طیف در جشنوارهی وب ایران، اندیشید. مسلماً ورود این صنف علاوه بر اینکه میتواند در تبلیغات خودجوش برای جشنواره موثر باشد، به نیل جشنواره به اهداف تعیین شده نیز کمک شایانی خواهد کرد. هرچند که انتخاب وبلاگهای برتر خود از حاشیهسازترین بخشهای هر جشنوارهای خواهد بود! اما به هر حال ایجاد یک ساز و کار درست میتواند راهگشا باشد.
به هر حال امید میرود که به همت فعالان وب و با کمک صاحبنظران و پذیرا بودن برگزارکنندگان جشنواره وب، شاهد شکوفایی این جشنواره باشیم، به گونهای که به کاتالیزوری برای پیشرفت وب فارسی بدل گردد…