پیامبری که مجیدی به تصویر کشید

وقتی فیلم «محمّد رسول الله» مجید مجیدی را می‌دیدم، نمی‌دانستم که این فیلم جزئی از سه‌گانه است. لذا تصورم این شد که مجیدی قصد داشته تا در تکمیل فیلم «رسالت» مصطفی عقاد، تنها به کودکی پیامبر بپردازد و به جای نمایش دادن دوران رسالت، از معجزات دوران کودکی، و عطوفت و مهربانی ایشان بگوید. اما به نظر من در این صورت هم فیلم مجیدی گیرایی لازم را ندارد.

هیجان کم، گذر کند قصه، طولانی بودن زمان فیلم، و بازی نه چندان ماندگار، خصوصاً تماشاگری که در انتظار فیلمی در حد و اندازه «رسالت» و حتی بهتر از آن است را کلافه می‌کند.

البته صحنه‌های فیلم، مرا به یاد فیلم‌هایی همچون «مصائب مسیح» انداخت و خوشحال شدم که صحنه‌ها رنگ و بوی فیلم‌های مطرح جهانی را دارند، اما گاهی به نظر می‌رسید که فیلم از فضای تاریخی و روایی خارج می‌شد و شکلی هنری و گرافیکی برای بیان آموزه‌های دینی به خود می‌گرفت. بخصوص در نیمه‌ی انتهایی فیلم، چنین برداشتی را بیشتر داشتم. و این موضوع در کنار گذر کند داستان در نیمه دوم فیلم، تماشاگر را به نگاه کردن به ساعت خود وامی‌داشت!

 همه می‌دانیم که جامعه مسلمان ایران، با آموزه‌های خاصی از زندگی پیامبر آشنا هستند و در طول زندگی‌شان تکرار این آموزه‌ها موجب می‌شوند که در ذهن‌شان بنشیند، لذا تصور اولیه‌ی اکثریت تماشاگران می‌تواند این باشد که قرار است داستانی را که می‌دانند، ببینند، ولی تصور می‌کنم، اغلب آن‌ها به این باور می‌رسند که این‌گونه نبود و در انتها حتی اطلاعات زیادی را برای نخستین بار به دست آورده‌اند. اما به نظر من همه‌ی قصه هم وضوح کامل نداشت و گاهی ابهاماتی برای بیننده‌ی ناآشنا با روایت‌هایتاریخی باقی می‌ماند، گویا این تصور که بیننده تا اندازه‌ای اطلاعاتی از قبل در ذهن دارد، روی کار تاثیر گذاشته است.

از منظر دیگر، موسیقی فیلم،کاری فاخر و ماندگار به نظر نمی‌رسید. صدایی هم که جایپیامبر سخن می‌راند، و حتی دیالوگی که ادا می‌شد، ابهت لازم را نداشت. صحنه‌هایی که معجزات نبی اکرم را نمایش می‌داد، مو بر بدن سیخ نمی‌کرد. در کل نمی‌توان گفت که روایت مجیدی از «محمد رسول الله» به گونه‌ای است که مسلمان را به مسلمانیش مفتخرتر کند. حتی به حد باید و شاید، نمایان‌گر جذابیت اسلام برای غیر مسلمانان هم نیست. چنان رنگ و بویی هم ندارد که بخواهد در جشنواره‌ها بدرخشد.

ولی با همه این تفاسیر، «محمد رسول الله» بهانه خوبی برای سینما رفتن است. بخصوص اینکه قسمت اول از یک سه‌گانه است، صحنه‌ها و فیلمبرداریش دیدنی است، و البته اینکه من اصولاً منتقد سینمایی نیستم و تنها نظر شخصی خودم را نوشته‌ام، و ممکن است شما پس از دیدن فیلم، نظر کاملاً متفاوتی داشته باشید!

نویسنده: صادق جم

یکی مثل همه! دیدن همه‌ی نوشته‌های صادق جم